En toen kwam mijn man weer terug

Ze doen weer normaal tegen ons
Stigma is op zijn retour op het platteland van Mozambique. 'Vroeger moesten we bij de put altijd wachten tot iedereen was geweest, dan mochten wij pas water halen. En we mochten nergens mee eten als het feest is. Nu gaan we gewoon als we aan de beurt zijn en maakt niemand meer bezwaar als we mee eten uit de gezamenlijke schaal met maïspap.' De twee oude dames in Nahache vertellen het enthousiast en iedereen klapt instemmend.

En toen kwam mijn man weer terug
Om 14 uur komen we aan in Muchelelene en worden verwelkomd met dans en zang. Men heeft al vanaf 7 uur op ons gewacht. Het bericht dat we eerst nog een ander dorp zouden bezoeken was niet aangekomen. ‘We zijn niet boos dat jullie laat zijn, we zijn blij dat jullie gekomen zijn’. Maria Saguate (45) is een ijzersterke, energieke dame. Aan één hand mist ze alle vingertoppen, doordat de lepra te laat werd behandeld en zijn verwoestende werk al had ingezet. Maria is voorzitter van de zelfzorggroep van een klein dorpje in de provincie Nampula van Mozambique. De groep is groot, met wel 20 leden. Meestal ontraden de begeleidende dorpsvrijwilligers om meer dan 15 leden toe te laten, voor je het weet krijg je conflicten en gedoe. Maar onder leiding van Maria gaat het de groep voor de wind. Wekelijks komen de 20 door lepra aangetaste dorpelingen bij elkaar, met emmer, zeep en vaseline. Men weekt en verzorgt de aangetaste handen en voeten en inspecteert elkaar op de verzorging van wonden en zweren. Over de resultaten zijn de leden enthousiast, ze hebben minder zweren en daardoor minder misvormingen. Eelt weekt men zacht en schuurt men weg. Droge plekken en huidkloofjes aan handen of voeten worden met vaseline verzorgd. Thuis een dagelijkse routine, een keer per week op woensdag komt men samen voor de onderlinge controle plus een goed gesprek.

Spaargroep
Na een paar maanden besloot men ieder wekelijks 5 Metical (10 eurocent) te sparen. Van de eerste Mtc 200 kocht de groep zeep die met winst verkocht werd in het dorp. Inmiddels zijn kalkoenen en geiten gekocht en bewerkt men gezamenlijk een akker achter het afdakje waaronder men wekelijks samenkomt. Alle winst gaat in de pot en wordt weer geïnvesteerd in nieuwe economische activiteiten. Belangrijker nog dan de genezen wonden en de gezamenlijke spaarpot is het groeiende zelfvertrouwen. Het succes van de groep maakt de leden sterker in hun eigen privé-leven.

Maria vertelt een ontroerend verhaal. Toen ze lepra kreeg in 2002 en haar handen misvormd raakten, liep haar man bij haar en hun 7 kinderen weg. Maria liet zich niet kisten. Ze redde zich wel en luisterde goed naar de adviezen van de vrijwilliger. Ze genas en sinds vorig jaar april is ze de motor van de groep. Binnen no time leidde ze de groep naar successen en het hele dorp had het erover. En toen stond vorig jaar opeens haar man weer voor haar neus. Hij kwam terug. ‘Wilde je hem wel terug?’ Wij kunnen het ons niet voorstellen. ‘Ik was superblij’, zegt Maria, ‘en al heel snel was ik zwanger van ons achtste kind.’

Toekomstdromen
Hebben jullie ook dromen? Ja nou, de groep droomt van een verkoopstalletje met kruidenierswaren dat ze gezamenlijk willen runnen. En Maria zelf? ‘Ik droom dat ik mensen die lepra krijgen kan stimuleren om snel naar een dokter te gaan. Want als je snel wordt behandeld blijven je handen heel en dan loopt je man niet bij je weg’. De mensen van de Leprastichting maken nu plannen om Maria te vragen bij startende zelfzorggroepen haar inspirerende verhaal te vertellen. Haar verhaal en zelfvertrouwen werken niet alleen in haar eigen dorp aanstekelijk.