Gedreven

Het nieuwe vliegveld van hoofdstad Maputo is door de Chinezen gebouwd, net als een paar hoofdwegen. In ruil voor toegang tot kolenmijnen en vindplaatsen van edelstenen. We kijken er gereserveerd naar, naar die Chinezen met hun overduidelijke eigenbelang en hun opvatting over internationale samenwerking. Maar ja, waar goede wegen komen, ontstaat handel, en waar vraag ontstaat wordt afzet mogelijk en gaan mensen ondernemen. Dit land staat bol van goed bedoelde voorbeelden van ontwikkelingsprojecten die vastliepen op het gebrek aan vraag en handel. Waar gebeurd: Stimuleer als Westerse hulporganisatie boeren in een straatarm afgelegen deel van Nampula Provincie om uien te gaan verbouwen, geef zaad, training en kunstmest en wens ze veel succes. Half jaar later: 40 ton uien te koop, maar geen handelaar, geen transport, geen afzet. Zwaar teleurgestelde boeren; die weer terugvallen op verbouwen voor eigen gebruik. In afwachting van een markt voor hun product. Zullen we dat aanleggen van een weg dan toch maar ontwikkeling noemen?
Op het vliegveld kennisgemaakt met Alcino Ndeve, directeur van de lerpabestrijding in Mozambique, en een van de 7 (!) huidartsen in dit land met 20 miljoen inwoners. Huidziekten zijn geen prioriteit hier, legt hij me uit, je gaat er namelijk niet aan dood.
Waarom werkt hij dan zijn hele leven aan lepra? “Dat zit in mijn bloed, denk ik. Mijn moeder was schoonmaakster in een ziekenhuis. Toen ik 5 jaar oud was zag ik daar iemand met lepra worstelen om iets vast te pakken. Dat ging niet, zo krom waren zijn vingers. Later heeft mijn moeder me verteld dat ik toen tegen haar heb gezegd: “Mama, ik wil die mensen gaan helpen, dat ga ik later doen.” Dan moet je dokter worden heeft ze me later uitgelegd. En dat is me gelukt en ik ga ermee door zo lang ik kan.” Alcino is een van die mensen die in hun medische loopbaan vaak nee hebben gezegd tegen de kans om in grote projecten tegen HIV AIDS of TB te gaan werken. Want daar is wel veel geld voor beschikbaar, veel meer dan voor lepra.
Ik heb het al in meer landen gezien: Dit werk trekt mensen aan die zeer gemotiveerd zijn om juist lepra te bestrijden. Mensen die gedreven zijn om onnodig leed te voorkomen en te verhelpen. Omdat het niet nodig is dat mensen zwaar gehandicapt raken aan handen en voeten, omdat het niet nodig is om de rest van je leven gebukt te gaan onder een ziekte die zo willekeurig toeslaat en je voor je leven lang tekent.
Alcino Ndeve werkt al 12 jaar samen met Charles Phaff, arts van de Leprastichting. Ze hebben al heel wat bereikt hier in Nampula. Dat willen ze me morgen laten zien.